Deanu čázádahkii evttohit luosa bivddu gildosa jahkái 2021 – Vejolašvuođaid eará guliid bivdui lasihit
Suoma ja Norgga gaskasaš ráđđádallamat Deanu luossabivddus guolástanbadjái 2021 leat nohkan. Oktasaš ráđđádallanbohtosis evttohit hui spiehkastatlaš, olles Deanu čázádaga sihke vuotna- ja mearraguovllu gokčevaš gildosa luossabivdui guolástanbajis 2021. Eará guliid bivdu joatkašuvvá ja Detnui evttohit dán várás ođđalágan stággobivdolobi.
Luosa bivddu dievasgielddus guoskkašii sihke stággobivddu ja luossabivdui oaivvilduvvon giddes bivdosiid dahjege buođu, njaŋggo fierpmi ja golgadaga. Ráddjehusguvlui gulašedje Deanu váldoroggi, Deanu oalgejogat, Deanuvuotna ja vuona ovddabeale mearraguovlu viidát njealji gieldda sturrosaš guovllus. Oktilaš, ráddjehusguovlu govččašii nu Deanu luossapopulašuvnna olles eallingierddu. Deanu luossapopulašuvdnii gullet oktiibuot 30 sierra luossanáli.
Ágga spiehkastatlaš ráddjehussii lea Deanu luossanáliid johtilit hedjonan dilli, mii lea áicojuvvon čuovvumis. Luossanáliid ealáskeapmi ii leat ovdánan vurdojuvvon vuogi mielde dálá guolástanmearrádusaiguin. Dievasgielddus lea dárbbašlaš, go ráddjejuvvonge guollebivdu vearuhivččii luossanáliid liiggás ja njoahcudivččii daid ealáskeami čielgasit.
Eana- ja meahccedoalloministtar Jari Leppä atná Norggain olahuvvon ráđđádallanbohtosa dárbbašlaš doaibman Deanu luossanáliid dorvvasteapmin.
– Mearrádus lea eandalii garas Deanuleagi báikkálaččaide, muhto mihttomearrin lea dorvvastit guolástanvejolašvuođaid ja ealaskas luossanáliid maiddái boahttevuođas. Suoma dáfus mearrideaddji lei, ahte Norga lea bealistis gárvvis ráddjet guollebivddu mearas ja vuonas. Ráđđádallanboađus lea spiehkastatlaš vejolašvuohta dorvvastit luosa olles dan eallingierddu guovllus, eana- ja meahccedoalloministtar Jari Leppä dadjá.
Eana- ja meahccedoalloministeriija lea árvvoštallan gaskaboddasaš gildosa eará vuođđorivttiid ektui, mat leat opmodaga suodji, sámiid riekti hárjehit kultuvrras ja vuođđolágas oaivvilduvvon birasovddasvástádus. Luossabivdu Deanus gullá deaŧalaččat sámekultuvrii, man sivas galgá vihkkehallat, ahte leago boddu luossabivdui eanet vahátlaš go guolástanvejolašvuođaid hedjoneapmi boahttevuođas.
Fámus lean guolástanlága dohkkeheami oktavuođas vuođđoláhkaváljagoddi deattuhii, ahte almmolaš válddis ii leat dušše fápmudus muhto maiddái guolástanlága 52 paragráfas oaivvilduvvon ovddasvástádus fuolahit guolleváriid suvdilis ávkkástallamis luonddu máŋggahámatvuođa seailluheapmin.
Luossabivddu gildosis leat negatiivva váikkuhusat maiddái Deanuleagi ekonomiijai. Eandalii turismaealáhus ja osolašgottit gillášedje turisma- ja guolástanlohpesisaboađuid geahppáneamis. Ohcejoga gielda lea álggahan guovllu doaibmiiguin hohpolaš ráhkadusnuppástusa doaimmaid válmmaštallama.
Luossabivddu gildosa váikkuhusaid figgat láivudit dainna, ahte lasihat vejolašvuođaid eará guliid go luosa bivdui. Turisttaide dahkko ođđa stággobivddu ’hárrelohpi’, mii addá vejolašvuođa geahppa dolgevuoggastákkuin omd. hárrebivddu. Ovdal luosa goargŋunvádjoleami lobálaš eará guliid sáimmastallan seailluhuvvo, maiddái borgemánus lea lobálaš sáimmastallat Anárjogas.
Báikegottis ássit sáhttet oaggut gáttis, go ee. vuokka áŋkormearri lea ráddjejuvvon ja dušše almmá ávnnaldaga lea lobálaš bivdit. Lassin Deanus sáhttá boahttevuođasge bivdit guvžžá.
Ráđđádallanbohtosa čuvvon nuppástusaid lea oaivil ollašuhttit golmmain eará stáhtaráđi ásahusain, mat gusket luossabivddu dievasgildosa, eará guliid bivddu ja Deanu oalgejogaid ráddjehusaid. Ásahusat sáddejuvvojit cealkámušaid várás dán vahkus. Loahpalaš mearrádusaid lea mihttomearri oažžut fápmui 1.5.2021 rádjai.
Lassedieđut:
Ráđđádalli virgeolmmoš Tapio Hakaste, t. 0295 162 152, tapio.hakaste(at)mmm.fi
Fuođđodoalloráđđi Vesa Ruusila, t. 0295 162 051, vesa.ruusila(at)mmm.fi
Ministara sierraveahkki Teppo Säkkinen, t. 050 516 2868, teppo.sakkinen(at)tem.fi